کتاب المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم نویسنده محمد فواد عبدالباقی انتشارات ژکان.

در این اثر،کلمات قرآن ابتدا بر اساس نوع آنها یعنی اسم و فعل و حرف بودنشان و سپس نوع اعراب آخرآنها یعنی فتحه و کسره و ضمه و سکون دار بودنشان و نیز تنوین و ال دار بودن شان از هم تفکیک و جدا شده اند. و در ابتدای هر کلمه نوع اسم و فعل و حرف بودن آن ذکر شده است که برای ارتقای مایه علمی کتاب و استفادۀ ویژۀ متخصصین مفید می باشد. گاهی از یک آیه فقط کلمه ای یادمان می ماند و از طریق آن می خواهیم به کل آیه دسترسی پیدا کنیم و یا می خواهیم بدانیم کلمۀ مقدسۀ "الله" در قرآن چند بار تکرار شده است. برای این منظور کتاب "المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكریم" می تواند راهنمای خوبی باشد. البته امروزه نرم افزارهایی هم جهت این امر به وجود آمده که کار را از کتاب هم آسانتر کرده اند، یعنی با نوشتن کلمۀ مورد نظر در کامپیوتر یا گوشی همراه به کل آیه و تعداد تکرار آن کلمه در قرآن دسترسی پیدا می کنیم. "معجم" در لغت به معنی "رفع ابهام شده، ازالۀ التباس گردیده" عبدالباقی در مقدمه المعجم المفهرس حدود چهل خطای فاحش فلوگل را در ماده‏یابی واژگان برمی‏شمارد. مثلاً فلوگل فَاَثَرْنَ را در ماده «ا ث ر» آورده در حالی كه ریشه آن «ث و ر» است. نیز مشكلات دیگر فلوگل را تحلیل كرده و كار خود را برتر و بی‏نقص‏تر معرفی می‏نماید. اما پژوهشگران جدید نقص‏ها و اشكالات المعجم المفهرس را یافته و كارهای كامل‏تری عرضه كردند. المعجم المفهرس لكشف آیات القرآن [3]نوشته رضا كیان‏زاد در زمره پژوهشهایی است كه تكامل یافتة كار عبدالباقی است. داوری مؤلف آن دربارة كتاب عبدالباقی چنین است: المعجم المفهرس در نوع خود كتابی كامل است و حدود 60 سال توسط ناشران سرشناس لبنان، مصر، سوریه و ایران چاپ شده است. امّا تعدادی غلط چاپی دارد كه این تعداد برای چنین متنی با ابزارهای چاپ آن روز، واقعاً ناچیز و قابل اغماض است. امّا برای ناشرینی كه در این 60 سال با همان غلط‏ها منتشر كرده‏اند، نمی‏توان تحسین فرهنگی قائل شد. ایشان این اغلاط را فهرست كرده است. كتاب كیان‏ زاد، افزون بر تصحیح اغلاط و برخورداری از امكانات كتاب عبدالباقی، دارای حداقل سه امكان جدید است. تعداد تكرار ماده در كل قرآن و بسامدی مشتقات آن ماده را نشان می‏دهد. تعداد كلمات از ابتدای قرآن تا یك كلمه را نیز مشخص می‏كند. همچنین مشتقات بیشتری نسبت به عبدالباقی استخراج كرده است. ترتیب مواد المعجم المفهرس مبتنی بر روش لغت‏نامه‏های معتبر عربی مانند اقرب الموارد و الاساس زمخشری است. پس از ماده مشتقات را به این ترتیب آورده است: فعل مجرد معلوم (ماضی سپس مضارع)، فعل مجرد مجهول (ماضی سپس مضارع)، فعل‏های مزید، اسم فاعل، اسم مفعول، اسامی. بنابراین اساس كار عبدالباقی نظام‏مند كردن اصطلاحات و واژگان قرآن بر اساس حروف ماده (مصدر) است و ذیل هر ماده، مشتقات آن را آورده است.